Bodemsensoren van SoilMania helpen Herenboeren gezonde gewassen te telen
Stichting Herenboeren Nederland staat voor samen duurzaam voedsel produceren. Elke Herenboerderij bestaat uit een groep van ongeveer 200 huishoudens die investeert in een eigen boerderij. Zij pachten grond met een oppervlakte van ongeveer 20 hectare, nemen een boer in dienst en die produceert het voedsel dat de leden willen eten. Zo geeft Herenboeren haar leden toegang tot eerlijk, traceerbaar, veilig en duurzaam geproduceerd eten. Echter ontdekte Herenboeren De Groote Heide te Cranendonck door metingen in hun gewassen dat hun perceel een licht verhoogd niveau cadmium bevat. Naar aanleiding van deze analyse namen Herenboeren Nederland en kwaliteitsmanager Marjon Wijdeven contact op met Gino Smeulders van SoilMania die bodemsensoren kwam plaatsen en advies kwam geven hoe de opname van cadmium door de gewassen gereduceerd kan worden.
In het verleden hebben in het gebied De Kempen op zowel Belgische als Nederlandse bodem een aantal zinkbedrijven gestaan. Uit allerlei bronnen blijkt dat alle grond in De Kempen een verhoogd niveau van cadmium bevat. Dit is veroorzaakt door een oud procedé dat is gebruikt door de zinkbedrijven. Metingen toonden aan dat enkele gewassen van deze Herenboerderij boven de Maximale Residu Limiet (MRL-waarde) aan cadmium bevatten. Hier schrokken de leden van. Herenboeren Nederland benaderde kwaliteitsmanager Marjon Wijdeven vanwege haar expertise op het gebied van voedselveiligheid, kwaliteit en vitaliteit en vroegen haar of het eten van deze gewassen gevaarlijk is voor de volksgezondheid. Dat was gelukkig niet het geval, omdat de verhoogde hoeveelheden net boven de toegestane norm zaten en de totale opname laag wordt beoordeeld in de risico tool box. Echter is de opname van cadmium door de gewassen niet wenselijk, waardoor Marjon aan Gino van SoilMania vroeg mee te denken hoe Herenboeren deze opname beter kan beheersen.
“Als eigenaar van Vital Food Management help ik startende, innovatieve organisaties die voedsel willen produceren op een duurzame en gezonde manier. Dus bedrijven die bezig zijn met regeneratieve landbouw en voedselproductie. Vanuit deze expertise word ik door Herenboeren ingehuurd voor borging van onder andere de kwaliteit van de gewassen”, legt Marjon kort uit. Marjon werkt samen met kennispartners waaronder SoilMania om het best mogelijke resultaat te behalen voor haar klanten. “Hoewel de verhoogde hoeveelheden metalen net boven de toegestane norm zaten, was het toch wenselijk om dit beter te kunnen beheersen. De bodemsensoren van SoilMania zijn daar een effectief en betrouwbaar hulpmiddel voor.”
Bodemsensoren geven 24/7 inzicht in actuele pH-waarde van de grond
“De bodemsensoren van SoilMania meten onder andere de pH-waarde in de grond”, licht Marjon toe. “Het meten van de pH-waarden in de bodem is voor Herenboeren van belang, omdat cadmium makkelijker wordt genomen door gewassen bij een lage pH. Dus moeten we ervoor zorgen dat de pH-waarde hoog blijft.”
“Gino van SoilMania adviseerde Herenboeren om eerst compost aan te brengen op het gehele perceel om zo het gehalte organische stof te verhogen. Dit zorgt namelijk voor een lagere opname van cadmium door de gewassen. Als tweede maatregel werd er een bodemsensor op het perceel geplaatst zodat de pH-waarde continu in de gaten gehouden kan worden. Bij een pH lager dan 6 dienen de Herenboeren bij te sturen. Gino gaf uitleg aan twee commissieleden van Herenboeren hoe zij de data van de sensoren kunnen analyseren en interpreteren. Ook gaf hij uitleg over de opnamecapaciteit van cadmium per gewas en focuste daarbij specifiek op gewassen die veel cadmium kunnen opnemen, zoals knolselderij, wortels en sla. Tot slot gaf hij concreet advies over de te nemen acties op het moment dat de pH-waarde onder de 6 komt, namelijk het toedienen van kalk of compost”, vertelt Marjon.
Het verloop van de pH-waarden in de bodem is veranderlijk en wordt mede bepaald door de weersomstandigheden. Valt er bijvoorbeeld veel regen, dan neemt de pH-waarde in de grond toe. De sensoren van SoilMania geven 24/7 inzicht in dit verloop.
“Als de pH-waarde en het aandeel organische stof goed is, weten wij dat cadmium veel minder door de gewassen wordt opgenomen en dat dit de kwaliteit en veiligheid van het voedsel ten goede komt. Dankzij het deskundige advies, de bodemsensoren en de analyses op het eindproduct kan Herenboeren nu actief sturen op een optimale pH-waarde en ervoor zorgen dat de gewassen die zij telen binnen de gewenste MRL-waarden blijven. Ondanks het feit dat er cadmium in de grond zit, hebben de Herenboeren nu weer vertrouwen in het kweken van gezonde gewassen. Dat is een hele geruststelling”, zegt Marjon.
Bodemsensoren meten meer dan alleen de pH-waarde
“In de toekomst gaan we de bodemsensoren wellicht nog breder inzetten, bijvoorbeeld voor EC-metingen van zoutconcentraties in de bodem en op zuurstof niveau”, licht Marjon toe. “De bodemsensoren bieden namelijk ook inzicht in heel veel andere parameters dan enkel de pH-waarde. Een zestal bodemcondities kunnen er mee worden uitgelicht, namelijk bodemmilieu, bodemleven, toxische elementen, plant beschikbare voedingstoffen, kringloop en nutriëntenvoorraad. Met Bodeminzicht 2.0 analyses krijg je inzicht in de totale vitaliteit en vruchtbaarheid van de bodem. ”
“De kennis die wij bij Herenboeren De Groote Heide opdoen, delen wij met andere Herenboeren. Zware metalen komen namelijk niet alleen in Noord-Brabantse en Limburgse bodem voor”, weet Marjon. “Door onze ervaringen met de bodemsensoren van SoilMania te delen met anderen die actief bezig zijn met het herstellen van de bodem en het ontwikkelen van het bodemleven kunnen ook zij beter sturen op gezonde gewassen en een veilige teelt. De bodemsensoren kunnen naar mijn mening ook heel waardevol zijn bij het ontwikkelen van regeneratieve oftewel herstellende landbouw. Het is interessant om te onderzoeken hoe we het bodemleven kunnen herstellen. De metingen, analyses en rapportages van de bodemsensoren kunnen ons daarbij helpen en hopelijk leiden zij ons naar een volgende stap in de goede richting op het gebied van herstellende landbouw.”